تاریخچه گلیم بافی

تاریخچه گلیم بافی (بافت گلیم)

از آثار و نوشته های مورخان و جهانگردان پیداست که بافتن جزو اولین هنرها و صنایع قبیله های پراکنده استان ها بوده است می توان گفت بافتن پارچه و گلیم تقریبا از یک زمان رواج یافته است حتی می توان گفت که انسان پیش از آنکه دست به ساختن خانه بزند، اقدام به بافتن کرده است برای بافتن پارچه از الیاف ظریف تر و برای بافتن گلیم از الیاف ضخیم تر استفاده شده است.

در سال 1949 در سر زمین روسیه یک قطعه قالی به نام قالی (پازیریک) به حالت انجماد، پیدا شد که مربوط به 350 تا 500 سال قبل از میلاد مسیح بوده است و به ترتیب وجود قالی و گلیم در تمدن های باستانی فلات ایران ثابت گردید. فرش یادشده دارای 3600 گره متقارن در هر دسیمر مربع می باشد. نقش آن قالی بیانگر این است که برای رسیدن به چنین مهارتی در قالیبافی لازم است که بافنده از یک سنت حداقل هزار ساله برخوردار باشد.

بدین ترتیب تاریخ پیدایش هنر گلیم بافی و قالی بافی در ایران حدودا بین 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد تعیین شد از آنجایی که گلیم زودتر از قالی بافته شده تاریخ گلیم بافی به 3000 سال پیش از میلاد عنوان شده، که تاریخ آغاز نساجی است و از وسایل قبل از میلاد است و نشان می دهد که از موی بز و گوسفند استفاده می شده است، اما در مورد پارچه مشخص نیست که از همین الاف استفاده می کردند یا نهو در تپه های سیلک کاشان نمونه بافت پارچه متعلق به 4700 سال پیش به دست آمده است.

قالیشویی ستارخان یکی از شعبه های کارخانه قالیشویی ونک می باشد. برای دریافت خدمات قالیشویی در ستارخان با کارخانه قالیشویی ونک در تماس باشید.

در حال حاضر گلیم وسیله ای است که به عنوان زیر انداز و پرده در چادرها و محل ها عمومی نظیر قهوه خانه ها و نیز در تهیه لوازم زندگی و کار، مانند رختخواب بند (چادر شب)، سجاده خورجین، جوال دیوارههای چادر، جل، اسب، پشتی، سفره استفاده می شود که در این مقوله توضیح داده شده است. بافت گلیم و استفاده از آنها تقریبا در تمام نقاط ایران رایج است.

ابزار گلیم بافی

ابزار گلیم بافی عبارتند از

• دار: که کلا به دو نوع افقی و عمودی تقسیم می شوند
• نخ چله: نخ چله معمولا از پنبه با ضخامت های متفاوت است، در بعضی از روستاها دسترسی برای نخ چله (تار) استفاده می کنند. شاید به علت سهولت دسترسی پشم و عدم دسترسی به پنبه در بعضی موارد استثنایی نیز از ابریشم استفاده شود
• پشم: پشم مراحل مختلف از چیدن، شستن، رشته شدن (ریسیدن) و رنگرزی را می گذارند و بعد از اتمام این مراحل به عنوان خامه شناخته می شود.

 عملکردهای ضروری برای شروع بافت گلیم

• رنگرزی: در شهرها مختصصان و در ایلات و عشایر خود بافندگان آن را انجام می دهند
• چله کشی: سوار کردن نخ (تار) روی چهارچوب (دار) است.
• نقشه کشی: در شهرها و آموزشگاه ها نقشه روی کاغذ مخصوص طرح می شود و از روی نقشه ، طرح را ذهنی روی دار پیاده می کند.

جهت دریافت خدمات قالیشویی جردن با کارخانه قالیشویی ونک بهترین قالیشویی در جردن در تماس باشید. کارخانه قالیشویی ونک ارائه دهنده خدمات قالیشویی در جردن می باشد.

دار گلیم بافی

یکی از مهم ترین وسایل کار گلیم بافان (دار) است که در بعضی مناطق کارگاه نیز نامیده می شود عشایر به دلیل کوچ نشین بودن خود و از آنجا که الزام دارد تا ابزار گلیم بافی را همراه با جابجایی ایل و عشیره شان انتقال دهند، معمولا از دارهای افقی که به راحتی قابل حمل بر پشت اسب و الاغ بوده و همچنین قابل استقرار در محل اسکان است استفاده می کنند، اما روستانشینان که در محل ثابتی زندگی می کنند، به خاطره صرفه جویی در اشتغال ها جا از دارهای عمودی بهره می گیرند.

دار افقی گلیم بافی

این دار شامل چهارچوبی است که معمولا در ایلات متداول است هر گاه که تصمیم به بافت بگیرید (معمولا درجایی که ساکن می شوند) چهار گوشه آن را با کیخ به زمین می کوبند و موقع حرکت میخ ها کنده می شوند و دار قابل انتقال می گردد و حتی می توانند دو تیر بالایی و پایینی (بدون چوب های پهلویی) را روی زمین به چهارچوب میخ بکوبند و چله کشی کنند.

دار عمودی گلیم بافی

این دار در جایی ثابت قرار دارد و به دلیل جایگری کمتر معمولا در گوشه ایی از فضا موجود قرار می گیرد. دار عمودی به سه نوع دار تقسیم بندی می شود.
دار ثابت در ساختمان این، دار محلی برای حرکت بافت نیست و بافنده خود، به وسیله نردبانهایی که به دو طرف دار بسته شده  اند و به بالا می روند تغییر جا می دهد دار ثابت از ابتدایی ترین انواع دار است.

در این نو ع دار گلیم به اندازه کادر داخلی دار بافته می شود قالیشویی ونک با بهترین کیفیت و قابل ارائه به شما هم وطنان می باشد. اشاره به اینکه قالیشویی ونک به تمام مناطق ونک، امیر آبا، بوسف آباد، گیشا، جردن، ولی عصر، غرب تهران، مرزداران خدمات رسانی می کند. قالیشویی ونک با بهترین قیمت، شستشوی تضمینی، تحویل در اسرع وقت و با بهترین کیفیت شستشو ارائه می دهد.

برای دریافت خدمات قالیشویی سعادت آباد با کارخانه قالیشویی ونک بهترین قالیشویی در سعادت آباد تماس بگیرید. قالیشویی سعادت آباد ارائه دهنده انواع خدمات قالیشویی می باشد.

دارتبریزی

این نوع دار متداول ترین نوع دار عمودی است، در کارکردن با این دار بافنده تغییر جا نمی دهد. دو چوب تحتانی (زیر دار) و فوقانی (سردار) دارد. یردار به وسیله پیچ و مهره قابل حرکت است در این موقع ضروری، دار محکم می گردد با این دار می توان دو برابر اندازه آن بافت در حال حاضر این دارها با پیچ و مهره وبه صورت آهنی ساخته می شوند که اصولی تر است دارهای بزرگ به دلیل سنگینی، اشکال حمل و نقل و همچنین  کنترل ایست آن همچنان از چوب ساخته می شوند.

دار گردان

در این نوع دار، نخ به سردار و زیر دار پیچیده می شود و از شروع باقت به تدیرج از سردار باز و بافته می شود، سپس به زیر دار برمی گردد با این طول تارها، در نتیجه طول گلیم را به هر مقدار که می توان رساند، در این روش بافت، آنچه بافته شده باشد، به دلیل پیچیده بودن قابل رویت نیست، بعد از اتمام کار بافته ازدار باز می شود و قبال رویت است.

اصولی که باید در ساخت و نصب دار به آن توجه کرد

• اگر دار از نوع فلزی باشد، نباید هیچ گونه تیزی در سردار و زیر دار باشد که باعث پاره شدن تا می گردد و در صورت امکان ابتدا ضد زنگ زده و سپس رنگ شود.
• تیرک های دار باید کاملا محکم باشند و در عین حال هر دو چوب مقابل، موازی هم عمود بر چوب پهلویی باشند سردار، زیر دار موازی یکدیگر و عمود بر چوب های طرفین که آنها نیز موازی یکدیگرند باشند و خلاصه شکل مربی تشکیل دهند.
• پیچ ها بهتر است با روغن گریس روان شوند.
• اگر نیمکت جلو دار نصب می شود، باید فاصله آن ازدار به نحوه باشد که بافنده هنگام  بافت راحت بنشینید و یا حرکت طرح فلزی که بر اساس دارهای سنتی محاسبه شده است.

در صورت نیاز به خدمات قالیشویی شهرک غرب با کارخانه قالیشویی ونک بهترین قالیشویی در شهرک غرب در تماس باشید.

دار کشی

هنگامی که در قالی عیوبی چون سره و سرکجی و چین خوردگی ایجاد می شود، دارکشی به کار می آید، عمل دارکشی به صورت زیر است.

• ابتدا تارهای قالی به کارگاه کوبیده می شود.
• با چنگک فشار، فاصله تارهای فشرده شده متناسب کنیم.
• چنگک فشار وسیله ای است که به منظور بر طرف ساختن عیوب سره و سرکجی و چین خوردگی مورد استفاده قرار می گیرد.

استفاده از چنگک فشار به صورت زیر است:

قالی را بر روی تخته می اندازیم سپس صفحه جلوی چنگک را در قسمتی از قالی مه باید کشیده شود به وسیله میخ های چنگک درگیر می کنیم. صفحه بعدی چنگک را با تخته ای که محکم به زمین میخ شده درگیر می کنیم و وقتی با کشیدن اهرم دو صفحه چنگک به هم نزدیک شود قسمت بالا صاف می شود سپس چنگک را با گونیا تنظیم می کنیم و با میخ به چوب زیر قالی محکم می کنیم.

نوع دیگر دارکشی به این صورت است قالی آسیب دیده را بر روی یک صفحه آهنی مستطیل شکل قرار می دهند در این صورت صفحه آهنی پیچ های متعدد وجود دارد که مانند گیره عمل می کنند قالی بر روی صفحه آهنی قرار می گیرد و توسط پیچ ها محکم می شود پس از گذشت زمان لازم، کجی قالی توسط این دستگاه بر طرف می شود گاه برای زوتر رسیدنه نتیجه، زیر این دستگاه شعله های حرارتی قرار می دهند و با گرم شدن قالی تار و پود آن سریعتر و راحتر صاف می شوند از روش حرارت دادن برای قالی هایی که با پشم و مواد پلاستیکی و نا مرغوب بافته شده اند استفاده نمی شود.

کارخانه قالیشویی ونک بهترین قالیشویی غرب تهران می باشد. در صورت نیاز به خدمات قالیشویی در غرب تهران با ما تماس بگیرید.

نحوه ولی بافی در ترمیم قالی آسیب دیده

در مواقعی که پارکی قالی زیاد نباشد و فقط رج از گره ها ریخته باشد با نخ مناسب از نظر ضخامت طبق نقشه پارگی قالی تونه بر می شود این کار توسط سوزن انجام میشود و همچنین با قلاب پشت قالی تونه بر می گردد پر کردن تونه بر با قلاب پشت به شکل حرف (ع) را ول بافی گویند. الزامات ساختمانی انبار فرش نکتۀ مهم برای آماده سازی انبار فرش این است که مکان آن متناسب با ماهیت فرش باشد.

برخی از الزامات ساختمانی فوق عبارت اند از:

• داشتن وسعت لازم
• داشتن نور و هوای کافی (مجهز به سیستم تهویۀ مطبوع)
• در دسترس بودن
• برخوردار بودن از مصالح ساختمانی مناسب، سقف بلند، و پنجره های کافی
• دسترسی داشتن به وسایل نقلیه
• داشتن مسیر مناسب برای عبور ماشین های آتش نشانی

یکي از بخش هاي مهم در انبار هاي فرش تجهیز آنها به کف مناسب و مقاوم در برابر شرایط کاري و محیطي است مناسب نبودن کف انبار اختلال در چرخش کار و آسیب دیدگی به فرش ها و تجهیزات در حال کار و ایجاد هزینه هاي تعمیر و نگهداري فرش ها را در پی دارد.

قالیشویی امیرآباد ارائه دهنده انواع خدمات قالیشویی در کارخانه قالیشویی ونک می باشد. برای دریافت خدمات قالیشویی با ما تماس بگیرید.

نکات مهم نگهداری و انبارداری گلیم

ابزار و تجهیزات انبار فرش رطوبت سنج، دماسنج، کپسول آتش نشانی، سیستم روشنایی، باسکول، پنل های چوبی، قیچی، چاقو، سیستم تهویۀ هوای مطبوع، رایانه و لوازم جانبی، چاپگر، بارکد خوان، میز، صندلی، قفسه، لیفتراک، جاروبرقی مواد مصرفی انبار فرش هر انواع نخ و پوشن (کاور)، انواع مواد ُ نرم افزار های تخصصی انبارداری، کاغذ، خودکار، سربرگ های چاپی، موش ها به صورت بخار یا مایع، انواع پارچه های پنبه ای و کتانی، انواع طناب،  کیسه های نایلونی و حشره بید کنترل تجهیزات و مواد مصرفی انبار فرش برای جلوگیری از وارد شدن آسیب و لطمه به فرش ها در حین نگهداری و انبارداری، لازم است تجهیزات  کنترل و بازرسی شود.

انباردار باید در صورت بروز مشکل، آن را به موقع به مدیر خود گزارش ًانبار فرش دائما کند. دستگاه های تهویه و تصفیۀ هوا مهم ترین وسایل مورد استفاده در انبار های فرش اند. تعویض یا تعمیر آنها در صورت خرابی بر عهدۀ تکنسین هاست. کنترل سیستم برق انبار، بررسی تاریخ مصرف مواد مصرفی از وظایف دیگر انبار دار فرش است روش تخت این روش برای نگهداری از فرش ها در انبار بهترین گزینه است در این روش فشارهای وارده بر فرش ها به حداقل با توجه به محدودیت فضای انبار از این روش بیشتر در نگهداری فرش هایی با ابعاد کوچک  ممکن می رسد.

معمولا یا فرش های خاص یا بسیار آسیب دیده و شکننده استفاده می شود. در روش تخت، فرش ها، بر اساس دسته بندی های از قبل مشخص شده مانند منطقۀ جغرافیایی، نوع مواد اولیه و بافت و غیره بر روی تخته های چوبی، که از زمین به اندازه کافی فاصله دارد، پهن می شود. بر روی هر فرش، برای مثال نفتالین می ریزند و فرش دیگری روی آن پهن می کنند روش تا کردن در روش تا کردن، فرش را پهن می کنند آن گاه با تا کردن گوشه ها به طرف درون فرش آنها را روی هم می چینند از این روش برای انبار موقت، حمل و نقل و نگهداری در انبار گمرک (به صورت عدل بندی شده) بیشتر استفاده می شود روش رول کردن در این روش، فرش ها لوله شده می شوند، سپس آنها را روی تخته می چینند.

قالیشویی گیشا از شعب فعال کارخانه قالیشویی ونک می باشد. برای دریافت خدمات قالیشویی در گیشا با ما در تماس باشید.

سایر نکات مهم نگهداری و انبارداری گلیم

از این روش بیشتر به دلیل کمبود جا استفاده می شود. قبل از این کار باید از خشک بودن فرش اطمینان کامل داشت از مهم ترین ویژگی های این روش، علاوه بر نگهداری امن فرش، فضاگیری کمتر آنها، با توجه به محدودیت های فضای انبار و امکان افزایش تدریجی موجودی انبار است. حفاظت و نگهداری فرش در انبار در واحد یادگیری قبل، در قسمت عوامل آسیب رسان مواد اولیۀ فرش آموخته اید که نوسانات دما و رطوبت به تسریع فرسودگي نخ ها و رنگینه ها، کپک زدن، ایجاد بوی بد و بی رنگ شدن فرش منجر می شود از این رو برای انبار کردن فرش، باید از فضا هایي با سقف شیرواني و یا انواع زیرزمین که فاقد تدابیر ایمنی است، صرف نظر کرد.

سطحی که فرش بر روی آن گسترده می شود باید صاف، خشک و عاری از گرد و خاک باشد و در فواصل زمانی  هر ماه یک بار، فرش ها مورد بارزسی قرار گیرند برخی از انواع نور ها نیز برای فرش مضرند مثلا معین، مثلا الیاف ابریشم به دلیل پروتئینی بودن در برابر اشعۀ فرابنفش تخریب می  شود. دمای انبار فرش بهتر است در زمستان بین5/51 تا 02 و در تابستان بین02 تا 22 درجۀ سانتي گراد باشد. دي اکسید گوگرد، ذرات آهن، ذرات گوگرد و انواع سولفورها می توانند از جمله آلودگي هاي هواي اطراف انبار باشند که در نابودی تدریجي فرش تأثیر بسیار مخربی دارند. زیان بارترین آلودگي موجود در هوا براي فرش سولفورها هستند، زیرا با بخار آب تشکیل اسید سولفوریک مي دهند و باعث سستي و بي دوامي الیاف فرش مي شوند.

ویژگی های فنی گلیم از مقالات مرتبط با این مقاله می باشد که توصیه می کنیم این مقاله مفید را مورد مطالعه قرار دهید.